تن مپوشانید از باد بهار

این معنی از حضرت علی (ع) اینگونه روایت شده است:
توقّوا البرد فی اوّله و تلقّوه فی آخره. فانّه یفعل فی الابدان کفعله فی الاشجار: اوّله یحرقُ و آخره یورق. " بپرهیزید از سرمای خزانی که در آغاز سال می رسد و بپردازید به سرمای بهاری که در آخر سال آغاز می شود. زیرا سرما در دو حالت با کالبدها آن می کند که با درختان می کند: در آغاز می سوزاند و در پایان می رویاند.
صورت کامل حدیث فوق اینگونه است:
اغتنموا برد الربیع فانه یعمل بابد انکم کما یعمل باشجار کم و اجتنبوا برد الخریف فانه یعمل بابدانکم کما یعمل باشجارکم.
"غنیمت شمرید باد بهاری را که با کالبدهای شما آن کند که با درختان شما. و بپرهیزید از سرمای خزانی که با کالبدهای شما آن کند که با درختان شما.
گفت پیغامبر ز سرمای بهار تن مپوشانید یاران زینهار
زانک با جان شما آن میکند کان بهاران با درختان میکند
لیک بگریزید از سرد خزان کان کند کو کرد با باغ و رزان
پیامبر (ص) اینگونه فرموده اند: ای یاران من، از سرمای بهار تن خود را مپوشانید. زیرا سرمای بهار با جان و روح شما آن کاری را می کند که بهاران با درختان انجام می دهند. اما از سرمای خزان بپرهیزید زیرا سرمای خزان بر وجود شما همان اثر را دارد که بر باغ و درختان انگور دارد.
مولانا تنها به بیان این حدیث اکتفا نمی کند چرا که او تنها یک راوی نیست، او عارف بزرگی است که تنها به ظاهر اکتفا نکرده و در هر چیز پی باطن و ذات آن است. پس سخنش را اینگونه ادامه می دهد:
راویان این را به ظاهر بردهاند هم بر آن صورت قناعت کردهاند
بیخبر بودند از جان آن گروه کوه را دیده ندیده کان بکوه
آن خزان نزد خدا نفس و هواست عقل و جان عین بهارست و بقاست
مر ترا عقلیست جزوی در نهان کامل العقلی بجو اندر جهان
اما راویان بسیاری تنها به ظاهر این حدیث شریف اکتفا و به همان صورت ظاهر بسنده کرده اند. این گروه از عالم جان بی خبر بوده ، چرا که کوه را دیده اما گنج نهفته در آن را که ارزش واقعی دارد، ندیده اند. همچنین جسم را دیده اند، ولی روح و جان نهفته در آن را ندیده اند.
در نزد خدا، خدادوستان و خدا جویان منظور از خزان، همان نفس و هوای نفس است ولی عقل و جان عین بهار و جاودانگی است. ای صاحب نفس و هوی در وجود تو یک عقل جزیی وجود دارد که تو باید بکوشی و تا یک فرد کامل عقل بیابی.
جزو تو از کل او کلی شود عقل کل بر نفس چون غلی شود
پس بتاویل این بود کانفاس پاک چون بهارست و حیات برگ و تاک
عقل جزیی تو به علت همنشینی با آن عقل کل، کلی می شود و به سوی عظمت حقیقی حرکت می کند و این عقل کلی در حکم پای بند و زنجیر برای نفس است تا مبادا دچار هوی و خواهش شود.
سپس مولانا خطاب به ما می گوید:
پس از اینکه این سخنان و مقدمات را دریافت کردی، تاویل آن حدیث شریف چنین است: نَفَس ها و دَمِ پاک اولیا مانند بهار است که باعث حیات و رویش می شود.
از حدیث اولیا نرم و درشت تن مپوشان زانک دینت راست پشت
گرم گوید سرد گوید خوش بگیر تا ز گرم و سرد بجهی وز سعیر
گرم و سردش نوبهار زندگیست مایهء صدق و یقین و بندگیست
زان کزو بستان جانها زنده است زین جواهر بحر دل آگنده است
از سخنان اولیا خدا دوری نکن، چه نرم باشد و چه خشن وسخت چرا که کلام آنها حامی و یاور دین توست. اگر پیر طریقت، کلام گرم یا سرد بگوید، چه آن کلام نرم باشد چه خشن از آن استقبال کن تا از این سرما و گرمای مادی رها شوی.
سخن سرد گرم این انسان های کامل و مراد مثل همان نوبهار است و موجب راستی و یقین و بندگی راستین است. چرا که بوستان و مرغزار جان ها از دم حیات بخش انسان کامل و پیر طریقت زنده است و دریای دل از این گوهرهای روحانی پر و آکنده است.
منابع:
مثنوی معنوی، تصحیح کریم زمانی
مثنوی معنوی، تصحیح گلپینارلی
آسیه بیاتانی
بخش ادبیات تبیان
تن مپوشانید از باد بهار ... - - ملودیکا
http://melodika.persianblog.ir/post/285/تن مپوشانید از باد بهار ... اگه یادم بود اینقدر زود هوا گرم میشه و دوباره ناچارم از هفته ی اول اسفند ماه قار قار کولر گازی رو تحمل کنم ، توی دو ماهی که در کل سال هوای خنک ...
بخش ۱۰۱ - در معنی این حدیث کی اغتنموا برد الربیع الی آخره - گنجور
http://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar1/sh101/گفت پیغامبر ز سرمای بهار. تن مپوشانید یاران زینهار. زانک با جان شما آن میکند. کان بهاران با درختان میکند. لیک بگریزید از سرد خزان. کان کند کو کرد با باغ و رزان.
تن مپوشانید از باد بهار - تبیان
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=27674124 آوريل 2014 ... "غنیمت شمرید باد بهاری را که با کالبدهای شما آن کند که با درختان شما. و بپرهیزید ... گفت پیغامبر ز سرمای بهار تن مپوشانید یاران زینهار. زانک با ...
بارووووون - تن مپوشانيد از باد بهار...
http://korouni.blogfa.com/post-92.aspxگفت پيغمبر به اصحاب كبار/ تن مپوشانيد از باد بهار/ *** سلام ياران. گرچه دير گرچه دور نوروزتان پيروز. انديشه هاتان سبز و روشن. نگاهتان آفتاب. دلتان همرنگ دريا ...
مشق های طلبگی
http://epourhosein.blogfa.com/و براستی که سهم انسان از فصل بهار چه می تواند باشد؟! گفت پیغمبر به اصحاب كبار . تن مپوشانید از باد بهار. آنچه با برگ درختان می كند. با تن و جان شما آن می كند2.
شکاروطبیعت لرستان - تن را مپوشانید از باد بهار
http://remele.blogfa.com/post/98گفت پیغمبر به اصحاب کبار / تن را مپوشانید از باد بهار. که آنچه با برگ درختان می کند / با تن و جان شما ، آن می کند. یکی از مهارتهایی که هر طبیعت گرد و شکارچی ...
خرداد 1385 - عارفانه با شاعران
http://pasin.blogfa.com/8503.aspx«پيامبر فرمود از سرماي بهار خود را مپوشانيد، زيرا با شما همان كاري را ميكند كه با درختان. .... به ما نشان ميدهد كه چرا بايستي تن خودمان را به باد بهار هدايت گران بسپاريم.
راهکارهای حفظ سلامت در فصل بهار: : تندرستی و زندگی سالم : : طب اسلامی
http://www.tebyan-zn.ir/News-Article/healthy_safe_life/islamic_medicine/2014/3/16/169813.html16 مارس 2014 ... با هوای معتدل بهار روح یخ زده طبیعت جانی دوباره میگیرد و درختان با شکوفه زدن ... ائمه معصومین(ع) در روایات و احادیثی به « تن مپوشانید از باد بهار» ...